Çin, Kore ve Tayvan'da yüzlerce yatılı internet bağımlılığı tedavi kampları bulunmaktadır. Okullarda önleme ve internet bağımlılığı tarama programlarıyla birlikte, hükümetler yaşam, aile ve topluma zarar veren bu bağımlılığın üstesinden gelmek için ciddi bir şekilde çabalamaktadır.
Pekin’de bulunan askeri kamp tipinde tasarlanmış İnternet Bağımlılığı Tedavi Merkezi’nde (IATC) çekilmiş bir fotoğraf. Fotoğrafta 13 yaşındaki Song’un EEG’si çekilmektedir.
Farklı farklı kılıklara bürünebilen internet bağımlılığı, ülkeler arası yapılan araştırmalara göre nüfusun %1’i ile %11’i arasında değiştiği görülmektedir. Bazı ülkelerde ve topluluklarda ise alkol ve uyuşturucu bağımlılıklarının oranını geçmektedir.
Bu bağımlılığın yaygınlığının nedenleri, nörolojik bağlamda internet bağımlılığının incelenmesi ile ortaya çıkmaktadır. Beyindeki tüm bölgelerdeki sinirsel aktivite, gri ve beyaz maddedeki kayıplar ve artışlar incelendiğinde internet bağımlılarının beyinleri ile madde bağımlılarının beyinleri birbirinin benzeri değişiklikler göstermektedir. Yani internet bağımlısı beyin ile madde bağımlısı beyin, bağımlılık yüzünden aynı değişiklikleri göstermektedir. İnternet bağımlıları, madde bağımlılarında da olduğu gibi ödül sistemi hassasiyetinin yanı sıra, aşırı kullanma isteği (craving) ve dürtüsellik yaşamaktadırlar. Ayrıca beyinde gri madde azalması ve prefrontal bölge aktivitesinin azalması da internet bağımlılarında gözlenmektedir.
Alışkanlıktan Bağımlılığa, Kimler Risk Altında?
Araştırmalara göre, zayıf baş etme becerileri ve yüksek rahatlama beklentisi (internet kullandıktan sonra) bağımlılığa giden yolda önemli faktörlerden ikisidir. Diğer faktörler ise depresyon, sosyal kaygı, kendini soyutlama ve çekingenliktir.
Daha iyi ve işe yarar baş etme becerileri öğrenme, geliştirme ve kazanma kişilerin internet bağımlısı olma riskini azaltacaktır. Bunun yanı sıra internet kullanımı sırasında mutlu olma ve rahatlama beklentisini düşürmek de bağımlılığın oluşmasına engel olabilir.
İnternet Bağımlılığını Nasıl Tedavi Edebiliriz?
İnternet bağımlılığı, tedavi konusunda yeme bağımlılığına benzemektedir. Madde bağımlılığında olduğu gibi tamamen uzak durma söz konusu değildir. Bunun yerine internet ile olan ilişkinin iyileştirilmesi ve dönüştürülmesi asıl hedeftir. İnternet kullanımını düşmana dönüştürmek ve kaçınılacak bir öcü haline getirmek gerçekçi ve uygun değildir.
Bu noktada internet kullanımını düzenlemeyi “internet diyeti” ve “internet besin değerleri” olarak iki açıdan ele almak yararlıdır. İnternet diyeti yapmak internet kullanım süresini kısaltmaya odaklanırken, internet besin değerlerine dikkat etmek ise neye tıkladığımızın farkında olmak ve bunları düzenlemektir.
Kendimizi İnternet Bağımlılığından Nasıl Koruyabiliriz?
Kontrol etmelerinizin farkına varın: Günde 20 kez sosyal medya ve mail hesaplarınıza bakıyorsanız, uyarı gelmemesine (push-notification) rağmen bir sorun olabilir bu. Belki de ilk etapta yarıya düşmeyi hedefleyebilirsiniz.
Sınırlamalar geliştirin: Sonsuz ana sayfa (infinite feed) kavramı sizleri sosyal medyadan koparmamak için geliştirilmiştir. Aynı sayfada saatlerce ekran kaydırma yapıyor ve zamanın nasıl geçtiğini fark etmiyor musunuz? Belki izlediğiniz, okuduğunuz postları sayarak sınır koyabilirsiniz, bu size uygun değilse zamanlayıcı kurmayı deneyebilirsiniz.
Offline olun: Günlük ve haftalık hayatınızda offline olduğunuz zamanlar yaratın. Telefonunuzu rahatsız etme moduna alabilirsiniz. Eğer acil bir arama olacağını düşünmüyorsanız telefonunuzu tamamen kapatabilirsiniz. Bu yarattığınız zamanları kendiniz için kullanın, sakinliğin ve sessizliğin tadına varın, belki meditasyon yapabilir ve zihninizi daha derinden dinlendirebilirsiniz.
Kendinize İyi Bakın.
Kaynaklar:
Brand, M., Young, K. S., & Laier, C. (2014). Prefrontal control and Internet addiction: a theoretical model and review of neuropsychological and neuroimaging findings. Frontiers in human neuroscience, 8, 375.
Love, T., Laier, C., Brand, M., Hatch, L., & Hajela, R. (2015). Neuroscience of internet pornography addiction: a review and update. Behavioral sciences, 5(3), 388-433.
Mak, K. K., Lai, C. M., Watanabe, H., Kim, D. I., Bahar, N., Ramos, M., ... & Cheng, C. (2014). Epidemiology of internet behaviors and addiction among adolescents in six Asian countries. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17(11), 720-728.
Meshi, D., Tamir, D. I., & Heekeren, H. R. (2015). The emerging neuroscience of social media. Trends in cognitive sciences, 19(12), 771-782.
Soror, A. A., Hammer, B. I., Steelman, Z. R., Davis, F. D., & Limayem, M. M. (2015). Good habits gone bad: Explaining negative consequences associated with the use of mobile phones from a dual‐systems perspective. Information Systems Journal, 25(4), 403-427.
Turel, O., & Bechara, A. (2016). A triadic reflective-impulsive-interoceptive awareness model of general and impulsive information system use: behavioral tests of neuro-cognitive theory. Frontiers in psychology, 7, 601.
Young, K. S. (2013). Treatment outcomes using CBT-IA with Internet-addicted patients. Journal of Behavioral Addictions, 2(4), 209-215.
#İnternet #Bağımlılık #internetBağımlılığı #YanlışTedavi #Tedavi #MaddeKullanımı #MaddeBağımlılığı #GriMadde #BeyazMadde #Beyin #Nörobilim #Nörotransmitter #Nöroloji #Nörosayns #NörobilimveBağımlılık #Çin #Kore #Tayvan #BDT #BilişselDavranışçıTerapi #BilişselVaroluşTerapisi #Bilişsel #DavranışTerapisi #Terapist #KognitifTerapi #DavranışçıTerapiler #Terapi #Psikoterapi #KabulveKararlılıkTerapisi #KKT #ACT #PrefrontalKorteks #Dürtüsellik #SosyalKaygı #Depresyon #BaşEtmeBecerileri #İnternetDiyeti #Offline #2018 #YemeBağımlılığı #SinirselAktivite #Risk #RiskAltında